Atomoa: Elementu
baten ezaugarriak mantentzen dituen partikularik txikiena da. Irudituz gero, planeta-sistema dakar burura, erdigunean
muina duela, eguzkia
bailitzan, eta inguruan orbita eliptikoak egiten dituzten
elektroiak, planetak bailiran.
Ezagutzen diren elementuen (100 inguru) arteko
ezberdintasun nagusia, hain zuzen, zenbaki atomikoa da, hots, elektroi kopurua
(- ikurra); kopuru hori bat dator protoi kopuruarekin (+ ikurra).
Protoi bat eta elektroi bat aurrez aurre jartzeko
aukera izango bagenu, arin-arin elkarrengana hurbiltzen ikusiko genituzke. Bi protoi (edo bi elektroi) aurrez aurre jarriz gero, ostera, elkarrengandik aldenduko
lirateke.
 | ||
Eta hori, zergatik? Elektroiek eta protoiek
ezaugarri berezia dutelako. Karga elektriko deitu zitzaion ezaugarri hori. Eta karga mota bereizteko, elektroiek
karga elektriko negatiboa dute, eta protoiek, karga elektriko positiboa.
Atomoa neutroa dela diogu, elektroi eta protoi
kopuru bera duenean. Elektroiak galduz gero (oso
zaila da protoiak galtzea) eta, ondorioz,
elektroi baino protoi gehiago izanez gero, ostera, atomoak karga positiboa duela diogu. Aitzitik, elektroiak hartuz gero (oso zaila da protoiak hartzea) eta, ondorioz, protoi baino elektroi gehiago izanez gero, atomoak karga negatiboa duela diogu. Eta noski, elektroiekin eta protoiekin gertatzen den bezala, karga mota bera duten bi atomok elkar aldarazten dute, eta karga mota desberdina duten bi atomok elkar erakartzen dute.
Testua eta irudiak: jakinbai.eus